بخش کشاورزی در حکم اصلی‌ترين بخش اقتصاد در توسعه روستايی، به شدت به پتانسيلها و توانهای طبيعی وابسته است که در اين ميان منابع آب بيشترين تأثير را در اين بخش دارد. هدف اصلی اين مقاله نيز بررسی مسائل و محدوديتهای منابع آب و تأثير آن در وضعيت اقتصادی- اجتماعی گندمکاران بخش مرکزی شهرستان سقز بوده که به روش توصيفی- پيمايشی در سال 1385 انجام شده است. جامعه آماری کليه کشاورزان گندمکار بخش مرکزی شهرستان سقز(8700 نفر) بودند که از بين آنها 146 نمونه با روش نمونه ‌گيری خوشه‌ای و تصادفی ساده انتخاب شدند. تحليل داده‌ها با استفاده از آزمونهای آماری همبستگی و تحليل عاملی انجام شد. با بهره ‌گيری از تکنيک تحليل عاملی، محدوديتهای منابع آب در چهار عامل، شامل ويژگيهای ساختاری، نظام بهره‌برداری از منابع آب، مسائل مديريتی و وضعيت بهره‌برداری از اراضی، خلاصه گرديد. عوامل ياد شده مجموعاً 92/57 درصد واريانس مربوط به محدوديتهای منابع آب را تبيين کردند. سپس پنج عامل آثار درآمدی، آثار اجتماعی، آثار توليدی، آثار مکانيزاسيون و آثار مهاجرتی به‌عنوان آثار مسائل و محدوديتهای منابع آب بر وضعيت اقتصادی- اجتماعی کشاورزان گندمکار استخراج و معرفی شدند که32/53% واريانس آثار مسائل و محدوديتهای منابع آب بر وضعيت اقتصادی- اجتماعی کشاورزان را تبيين کردند.

  طبقه‌بندی JEl : C83, I0, Q21, R0